Dag Saskia! De vlag waaronder de Pride dit jaar vaart is #notjustwords. Daarom leek het ons fijn om te beginnen met deze vraag: beschrijf jezelf in drie woorden!
Saskia : Het is natuurlijk onmogelijk om mezelf zo samen te ballen in drie woorden. Maar ik zou zeggen: schrijver, mama, en idiote.
Ik vermoedde al dat je ‘mama’ en ‘schrijver’ zou zeggen, maar ‘idiote’?
Saskia : Er is zoveel dat ik niet snap in de wereld, zoveel dat ik niet weet, of waar ik niet bij kan. Idiotie, of naïviteit, is mijn springplank om iets bij te leren. Er komen altijd dingen op je pad die je niet kon voorzien en die je wel aan het denken zetten.
Misschien is die naïviteit ook een drijfveer van je artistieke werk? Saskia : Ja, ik vind dat een mooi vertrekpunt. Om zoals een kind verwonderd naar de wereld te kijken. Heb je het idee dat als andere mensen jou zouden moeten beschrijven, ze al snel het woord ‘lesbisch’ bij die drie woorden zouden zetten? Saskia : Ik heb onlangs een sekte opgericht (‘de sekte van Saskia’, nvdr), als een soort boutade om het over vrouwenrechten te hebben, en gelijkwaardigheid tussen alle soorten mensen. Een deel van de mensen zal nu misschien denken: ‘die pot met haar feministische agenda’. Maar zelf zou ik mezelf niet zo definiëren. Ook omdat ik als driejarige eigenlijk al wist dat ik op vrouwen viel, waardoor ik dat niet voor mezelf moest benoemen. Het zijn de anderen die me daartoe dwongen. Als ik mezelf moet omschrijven, denk ik dus niet: ‘ik ben Saskia en ik ben lesbisch’. Jij wist dus al als kind dat je op vrouwen viel. Maar wanneer was jouw officiële coming-out? Saskia : Ik denk dat ik verschillende coming-outs heb gehad. Mijn moeder vermoedde het al heel snel en formuleerde het ook al heel vroeg: ‘Gij zijt toch niet lesbisch zeker?’ Ik wist niet goed hoe ik daarop moest reageren en ontkende het eerst, omdat ik zelf ook nog niet goed wist wat het precies betekende. Op het moment dat ik echt uit de kast wilde komen, maaide mijn zus het gras voor mijn voeten weg: mijn zus is twee jaar ouder en ook lesbisch en net toen ik het wilde vertellen aan mijn ouders, deed zij haar coming-out. Waardoor het bij mij nog allemaal wat vertraging opliep. Uiteindelijk heeft mijn zus mijn wel geholpen. We reden samen naar mijn ouders, ik was begin twintig, en ik durfde niet goed, ‘nee, nee, laten we nog een blokje omrijden, ik kan het niet’. Toen we uiteindelijk aanbelden, was ik zo nerveus en ik had zoveel buikpijn dat ik naar mijn buik greep. Mijn moeder deed open, ik zei: ‘ik moet iets zeggen’, en zij reageerde: ‘ah, je bent zwanger zeker?’ Ha, dat was het dus niet! En hoe was het om je te outen ten opzichte van je zus? Saskia : In eerste instantie dacht ze: ‘het is niet waar!’. Ik wilde graag kunstenaar zijn en mijn zus dacht dat ik in een experimenteerfase zat. Ik had het gevoel dat ik toch een certificaat moest behalen met daarop ‘ik ben een echte’. Maar uiteindelijk ontstond er een grote solidariteit, die ik eigenlijk in de hele LGBTQ+-community voel. Iedereen weet dat je iets hebt moeten doormaken en dat schept een ongelooflijke band. Zijn er nu nog momenten waarop je je schaamt omwille van je geaardheid?
Saskia : Er zijn wel momenten waarop ik geen zin heb om mij te outen. Ik was bijvoorbeeld onlangs in Caïro en ik was daar met schrijvers aan het praten. Ik voelde aan alles aan dat ik mijn kop in kas moest houden en niet kon vertellen over mijn geaardheid. En dan besef je: long way to go. Dus ja, dat ongemak is er nog altijd, ook al ben ik out en proud. Ik geloof ook en hoop dat het bij de jongere generatie anders ligt. Dat er meer openheid is, en dat het ook een gespreksonderwerp is. ‘Not Just Words’, maar het begint uiteindelijk wel bij woorden. Denk je dan dat het voor jongeren nu makkelijker is? Saskia : Niet per se, want uiteindelijk moet iedereen nog zijn eigen strijd voeren. Maar het helpt wel als de buitenwereld zegt: ‘het is ok, kijk maar, zoek maar’. Dat is heel bevrijdend en belangrijk. En hopelijk hoeft geaardheid uiteindelijk geen gespreksonderwerp meer te zijn. Of je nu courgettes lust of niet: eigenlijk is dat niet zo relevant. Dat is toch hetzelfde voor je geaardheid? Who cares?! Heb je jezelf ooit bewust geprofileerd als rolmodel? Saskia : Toen ik een jonky was met torenhoge ambities keek ik enorm op naar Jeannette Winterson. Hoe zij het vrouwelijke lichaam bejubelde in bijvoorbeeld het subliem geschreven ‘Written on the body’! Ja, zij was echt een voorbeeld voor mij. Maar ik wilde vooral schrijver worden, en heb geen politieke agenda die ik wil doorduwen. Ik schrijf lang niet alleen over lesbische thema’s. Ik zie daarbij ook een verschil tussen mijn romans en mijn columns. In mijn columns neem ik stelling in en sta ik wel eens op de barricades, maar in mijn romans voel ik die behoefte niet. In mijn verhalen wemelt het van de tegenstellingen en verlangens. Daarin voel ik niet echt het verlangen om mezelf te positioneren. Mijn romans gaan dan ook niet rechtstreeks over mij, behalve misschien mijn laatste roman ‘Nachtouders’. Dat boek gaat over hoe ik als niet-biologische moeder van mijn zoontje het ouderschap ervaar.
Besteed jij in jouw opvoeding bewust aandacht aan LGBTQIA+ waarden?
Saskia : Voor mijn zoontje is het de normaalste zaak van de wereld om twee mama’s te hebben. Soms komen andere ouders ons vertellen dat hun kind jaloers is omdat het geen twee mama’s heeft. Wat erg normaliserend werkt zijn bepaalde films of boeken. Bob Popcorn bijvoorbeeld, een kinderboek over een bolletje popcorn dat in de zak zit van een meisje met – zonder dat daar veel aandacht aan wordt besteed – twee papa’s.
Het is toch wel iets recent niet, boeken en films waarin dat thema genormaliseerd wordt?
Saskia : Jazeker, en het is zo belangrijk dat dat gebeurt. In die zin ben ik echt wel hoopvol en denk ik wel echt dat er vooruitgang is.
Ik vermoed dat je het dan vooral over ons landje hebt. Hoe kijk jij naar het internationale klimaat op dat vlak?
Saskia : Als ik rondkijk, dan zie ik dat er veel gebeurt, in twee richtingen. Je hebt bijvoorbeeld enerzijds die verstrenging in Hongarije en Polen en anderzijds de reactie in de rest van de Europese Unie. Het is wel gevaarlijk als wij in West-Europa een superioriteitsgevoel ontwikkelen ten opzichte van andere landen. We vergeten soms dat het nog maar twintig jaar geleden is dat Nederland het homohuwelijk goedkeurde. Ook bij ons is er dus nog veel werk aan de winkel. Maar het is goed dat iemand als Alexander De Croo duidelijk stelling durft innemen, want LGBTQIA+ rechten gaan over mensenrechten.
Een laatste vraag die je al grotendeels beantwoord hebt: ben je hoopvol voor de toekomst?
Saskia : Ik ben geboren als vooruitgangsoptimist. Het is die naïviteit waar ik als idiote wil aan vasthouden!
De snelle vragenronde:
Zee of bergen? Bergen onder water.
Hoofd of buik? Hoofd.
Dag of Nacht? Nacht.
Stad of dorp? Stad, definitely!
Vuur of water? Vuur.
Hier of daar? Daar, want daar ligt het verlangen.
Introvert of extravert? Introvert.
Terugblikken of vooruitblikken? Vooruitblikken.
Dromer of realist? Dromer.
Liefde of Lust? Die zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Doe maar een woord met een L. The L-word.
Trail Of Stories loopt dit jaar de hele maand van 1 tot met 31 augustus 2021. (wandelduur ongeveer 2 uur)
Wie doorheen Antwerpen loopt zal niet alleen onze vlaggen zien hangen, binnenkort staan ook terug nieuwe portretten van Noortje Palmers met pakkende verhalen opgesteld. Ontdek ze alle 13. Je kan zelf het traject wandelen wanneer jij dat wil, met de vrienden uit jouw bubbel.
Wandel door de stad op zoek naar dertien grote portretten van fotografe Noortje Palmers + 1 groot portret van Birde Vanheerswynghels aan de gevel van het M HKA.
Op die manier brengen we dertien bijzondere verhalen van mensen uit de Antwerpse LGBTQIA+ gemeenschap en allies. Dit jaar kan je de verhalen ontdekken van Saskia De Coster, Ingrid Neven en haar gezin, Sidi Larbi Cherkaoui, Inge Onsea, Ann Wauters, Samuel Dali, Charlie De Wulf, Luigina Cristian, Nabeel Waqar & Hasib Khalid, Gael Leung Chong Wo, Jason Piselé, Maggy Doumen.
HOE WERKT HET
Ga naar de foto in het straatbeeld waar jij meer wil over weten.
Neem je smartphone bij de hand en scan de QR-code
Je komt meteen op onze site terecht. Daar lees je het verhaal achter de foto en kan je een interview bekijken met de persoon op de foto.
WAAR VIND JE DE PORTRETTEN?
1 Sint-Jansplein Sint-Jansplein, 2060 Antwerpen : Gael 2 De Coninckplein De Coninckplein, 2060 Antwerpen : Di Luka 3 Centraal Station Koningin Astridplein 27, 2018 Antwerpen : Haseeb en Nabeel 4 Village – Operaplein Operaplein 1, 2000 Antwerpen : Ann Wauters 5 Stadspark Rubenslei, 2018 Antwerpen : Saskia De Coster 6 Mechelseplein, 2000 Antwerpen Jason ¨Piselé 7 MUHKA Leuvenstraat 32, 2000 Antwerpen : Charlie Dewulf 8 Sint-Andrieskerk Sint-Andriesstraat 5, 2000 Antwerpen : Inge Onsea 9 Meir /Wapper , 2000 Antwerpen : Luigina 10 Hendrik Conscienseplein Hendrik Conscienceplein, 2000 Antwerpen : Sidi Larbi 11 Grote Markt Grote Markt, 2000 Antwerpen : Maggy Doumen 12 Oude leeuwenrui Oude leeuwenrui, 2000 Antwerpen : Ingriid, Inge, Pia en Pim 13 MAS Hanzestedenplaats 1, 2000 Antwerpen : Samuel Dali
Een pittige wandeling, kortom, vol boeiende ontmoetingen.
