Jongeren over de toekomst: dromen van wederzijds respect, het wegvallen van labels en jezelf kunnen zijn.
Hoe zien jongeren de toekomst? We laten Noor (16, zij/haar) en Joe (17, hij/zijn) aan het woord en ontdekken hoe hun Queertopia eruit ziet. ‘Niet iedereen is 100% straight. Ik heb dat in een film gehoord, maar ik denk dat echt.’
De LGBTQIA+-community krijgt de laatste jaren meer en meer aandacht. Hoe belangrijk is dat?
Noor: Dat is belangrijk. Ik word thuis aanvaard voor wie ik ben en mijn leefomgeving is best wel ruimdenkend. Maar stel dat dit niet het geval is!? Dan is het toch wel belangrijk om een plek te hebben waar ze je wel accepteren.
Joe: In het verleden was het moeilijker om je te outen als homo. Er was minder respect voor. Nu is er wel respect en aandacht en dat is zeer goed!
Vijftien jaar geleden was het inderdaad totaal anders. Hoe denken jullie dat het toen was?
Joe: Meer stiekem? Wat moet je denken van jongeren die thuis niet langer welkom waren? Of mensen die hun geaardheid en partner moesten geheim houden?
Is dat nu anders?
Joe: Het gebeurt nog wel… maar misschien toch minder?
Noor: Ik ken wel een paar jongeren wiens ouders hun geaardheid niet accepteren. In mijn klas was er een meisje met een kortgeknipt kapsel. De ouders verplichtten het meisje om het haar terug te laten groeien omdat ze ‘eruitzag als een jongen’. Zo iemand gaat echt niet aan haar ouders vertellen hoe ze zich voelt. Ik heb zelf in 2019 mijn haar afgeschoren. De opmerkingen waren niet min: ‘je bent geen echte vrouw, je bent een man, …’. In 2018 was ik voor het eerst samen met een vrouw en mijn beste vriendin zocht me op en zei: ‘ik ben bang dat je me gaat kussen’. Dit soort van opmerkingen bestaat dus nog altijd!
Reageren ouders vaak boos of teleurgesteld?
Noor: Is het teleurgesteld of bang? Homohaat bestaat immers nog steeds, ook al is er meer aanvaarding. Ik hoop dat ouders over vijftien jaar geen schrik meer moeten hebben voor de veiligheid van hun kind omwille van hun seksualiteit.
Joe: Ik ben geboren in Libanon en ben twee jaar geleden naar België gekomen. In Libanon is het nog steeds niet oké om LGBTQIA+ te zijn. Hier zijn mensen meer open. In mijn thuisland heb ik een vriendin die biseksueel is, maar ze durfde dat bijna niet te zeggen. Ik vind het jammer dat ze daar bang voor was.
Ervaren jullie de school als een veilige omgeving waarin je jezelf kan zijn?
Noor: Op school wordt het op zich geaccepteerd, maar tegelijkertijd ook weer niet. Ik ga naar school in Turnhout, daar hadden we voor de Pride maand een regenboogvlag gehangen, maar die werd redelijk snel kapot getrokken en in brand gestoken door medestudenten. Ook toen ik eens met mijn vriendin over straat liep, werd ik uitgelachen en bespuugd. Je staat er versteld van dat zulke dingen nog gebeuren.
In een veilige omgeving kan je jezelf zijn, maar hebben mensen het altijd door wanneer ze niet zichzelf zijn, denk je?
Noor: Je beseft dat meestal achteraf. Zelf had ik periodes waarin ik aan mezelf wilde bewijzen dat ik niet op hetzelfde geslacht viel. Ook al aanvaarde iedereen rond mij dat al. Dan dacht ik: ‘Stop! Ik val gewoon op mannen.’ Ik had toen zelfs veel relaties met jongens om te bewijzen dat ik het wel kon. Nu sta ik daar heel anders in. Ik zou nog wel iets ‘kunnen doen’ met een jongen, maar in een relatie met een jongen zie ik me niet meteen.
Even terug naar de schoolomgeving… is er genoeg les over ‘LGBTQIA+’?
Noor: Onlangs was er seksuele opvoeding, gegeven door twee leerkrachten, van wie één homo is. We kregen les over gender en de verschillende letters van het letterwoord kwamen ruim aan bod. Dat heeft echt wel mijn ogen geopend.
Joe: Ik heb nog nooit seksuele opvoeding gehad. Op die leeftijd zat ik nog op school in Libanon en dat was daar niet aan de orde.
Naast de school, waar kan je nog bijleren?
Noor: Je vindt wel het één en ander online, op de sites van Sensoa bijvoorbeeld. Dat is echt belangrijk. Toen ik vorig jaar een serieuze relatie begon met een meisje, wist ik niet wat ik moest verwachten. Ik was totaal onervaren. Gelukkig kon ik er met een oudere vriendin over spreken. Bijkomend: in mijn beginjaren van de middelbare school was het thema veel minder bespreekbaar. Toen ik voor mijn geaardheid uitkwam was dat best wel een probleem. Achteraf gezien ben ik wel een voorbeeld geweest voor anderen. Dat is echt belangrijk: een voorbeeldfunctie.
Joe: Er zijn nooit genoeg voorbeelden. Vijftien jaar geleden waren er haast geen voorbeelden, gelukkig is dat vandaag anders.
Wie zijn jullie voorbeelden?
Noor: Vrienden, maar ook bekende artiesten. Neem nu Billie Eilish of Harry Styles. Die zijn zeer ruimdenkend en dat is inspirerend en richtinggevend voor onze maatschappij.
Is het dan belangrijk dat jongeren zich over vijftien jaar nog meer kunnen herkennen in anderen rondom zich?
Noor: Ja, zeker! Of meer nog, dat ze gewoon zichzelf kunnen zijn, in het algemeen. Misschien hebben we binnen vijftien jaar geen voorbeelden meer nodig omdat iedereen zijn eigen voorbeeld is.
Als jullie directeur van jullie school zouden zijn, wat zouden jullie dan veranderen?
Joe: Ik zou meer inzetten op informatie over LGTBQIA+ met uiteraard aandacht voor de seksualiteit.
Wat moet daarin zeker verteld worden?
Joe: Dat het niet iets anders is, maar gewoon hetzelfde.
Noor: Er mag zeker ook meer ingegaan worden op de geschiedenis van de gemeenschap. We mochten bij het vak geschiedenis eens een keuze doorgeven over wat we meer wilde weten. Ik had doorgegeven om meer te leren over de queer geschiedenis, maar daar is toen niks van gekomen. Ik heb dan maar wat rondgekeken in bibliotheken om te zien of er iets was. Verder zou ik ook nog een verantwoordelijke aanstellen voor LGTBQIA+-zaken op school. Nu heb je al de leerlingbegeleider waar je mee kan gaan praten over spijbelen en afwezigheden. Maar daar ga je niet naar toe om te praten over LGTBQIA+. Verder zou ik mensen die homofoob zijn harder aanpakken. Niet enkel straffen maar hen ook les geven.
Joe: Ik begrijp niet waarom mensen homofoob zijn. Als je hen vraagt waarom ze zo zijn, dan geven ze geen reden: ‘Ik ben zo opgegroeid’, klinkt het dan. Ze hebben wellicht een slecht voorbeeld gekregen van hun ouders. Als jongeren er meer over weten dan gaan ze het misschien ook beter begrijpen.
Als we spreken over de toekomst, over vijftien jaar, wat komt er dan in jullie op?
Joe: Respect voor iedereen. LGTBQIA+ moet op algemene aanvaarding kunnen rekenen. iedereen moet zichzelf kunnen zijn, het is geen keuze, het is een deel van je identiteit.
Noor: Belangrijk is dat er een wederzijdse verdraagzaamheid komt en dat alle termen wegvallen. Je moet eigenlijk gewoon zijn. Dat is mijn motto: ‘Gewoon zijn’.
Joe: Niet iedereen is 100% straight’, ik heb dat in een film gehoord, maar ik denk dat echt.